Tuhaflığına alışıldı tabii. Artık hiç bir lafı, tutumu kimse için şaşırtıcı gelmiyor Donald Trump’ın. Kendisine hayranlığına da alışıldı artık, egosunun şişkinliği çok göze batmıyor. Ancak yanlışlığının ya da doğruluğunun kolayca kanıtlanabileceği öyle iddiaları oluyor ki, en ciddiye almayanlar bile fırsat bulmuşken yalanını yüzüne vuralım diyorlar haklı olarak.
“Altı ayda altı savaşı çözdüm” dediğinde böyle oldu. Sallamasına alışanlar bile bunun doğru olmadığını söylemek zorunda hissettiler kendilerini. Olmayan başarılarını öyle inanarak anlatıyor ki insan bu kadar yalana tahammül edemiyor haliyle. “Başarıları” arasında başkanlığının ilk döneminde hala devam eden çatışmalarda yapılan kırılgan ateşkeslerle, taraflardan en az birinin itiraz ettiği arabulucukları da sayıyor.
Beyaz Saray’ın bir medya kuruluşuna yolladığı listeye göre Trump Ermenistan ile Azerbaycan, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ile Ruanda, İsrail ile İran, Hindistan ile Pakistan, Kamboçya ile Tayland, Mısır ile Etiyopya’nın yansıra Sırbistan ile Kosova arasındaki çatışmaları çözmüş meğer.
Oysa bunlardan Mısır ile Etiyopya arasında herhangi bir barış anlaşması yapılmadı, çünkü ortada bunu gerektirecek bir savaş yoktu. Sadece Nil Nehri üzerinde yapılması planlanan baraj yüzünden yaşanan bir gerginlik sözkonusuydu. Trump’ın, aslında 2020’de anlaşmaya ikna etmeye çalıştığı Etiyopya, müzakerelerden de çekilmişti.
Sırbistan ile Kosova konusunda da yaptığı herhangi bir şey yoktu. Kosova’nın 2008’de tek taraflı bağımsızlık ilanının ardından, her iki taraf 2020’de Washington’da kısmi bir barış anlaşması imzalamıştı. Ancak sorun tam anlamıyla çözülmüş değil, iki ülke ilişkileri bugün bile hayli gergin.
“Barış” sağlama yöntemi tam da kendine özgüydü bu arada. Trump, sözde “barış” müzakerelerinde şu meşhur gümrük vergilerini bir baskı aracı olarak kullandı. Kamboçya ile Tayland arasında çatışmalar başladığında iki taraf da çatışmayı sonlandırıncaya kadar gümrük vergilerinin indirilmesi konusunda müzakere yapmayacağını söyledi. Önce işe yaradı. Öyle ki Trump, ateşkes ilan ettikten sonra “Barışın başkanı olmaktan gurur duyuyorum” bile dedi. Ama her iki ülkenin cumhurbaşkanları Malezya’da el sıkışarak poz verdikten sadece iki gün sonra ateşkesin kırılgan olduğu ortaya çıktı. Sorunu çözmek için devreye Çin girdi.
Oluşturulmasını sağladığı ateşkeslerin kırılgan olmasının ilk örneği bu değildi tabii. Demokratik Kongo Cumhuriyeti ile Ruanda Haziran ayında Beyaz Saray’da barış anlaşması imzalandıktan sonra, Kongo ordusu ile Ruanda’nın desteklediği isyancı grup M23, birbirlerini anlaşmaya uymamakla suçladı. Ateşkes güme gitmişti.
Hindistan ile Pakistan arasında bir süre önce yaşanan savaşı da durdurduğunu söyleyen Trump’ı Hindistan Dışişleri Bakanı Vikram Misri yalanlamıştı bu kez. “Hindistan ile Pakistan arasında ABD’nin arabuluculuğu olmadı” demişti Bakan. Oysa Trump, sosyal medya hesaplarında “ABD’nin arabuluculuğunda uzun bir gece süren görüşmelerin ardından” ateşkes sağlandığını iddia etmişti. Öyle bir gece yaşanmamış demek ki.
Söyledikleri düpedüz yalandı ama Trump o kadar inanıyordu ki tüm bunları yaptığına, Norveç’in ünlü finans gazetesi Dagens Naeringsliv’in iddiasına göre, bir ay önce eski NATO genel sekreteri Jens Stoltenberg’i arayarak ona Nobel Ödülü’nü istediğini bile söylemişti.
Çok istiyor bu ödülü. Ama alması için “yalan dalında da nobel ödülü konmasını” bekleyecek artık.
Kesin alır.
